Balans en toelichting

In 2021 is de nota reserves & voorzieningen opnieuw vastgesteld. Hierin is onderscheid gemaakt tussen een aantal hoofdcategorieën en reserves. Deze indeling is in de bijlage reserves ook gevolgd.

Als gevolg van de nota zijn twee nieuwe kapitaallastenreserves gevormd, die dienen als dekking voor diverse kapitaallasten van investeringskredieten. Voor nieuwe investeringen mag in principe geen kapitaallastenreserve meer worden gevormd, waardoor deze kapitaallastenreserves gedurende de levensduur van de gerelateerde investeringen zal aflopen naar nihil. De bestaande reserves zijn gereclassificeerd naar de nieuwe kapitaallastenreserves en eventuele tekorten of overschotten zijn via de algemene reserves aangevuld of vrijgevallen. In de bijlage reserves is in tegenstelling tot bovenstaand overzicht, de herrubricering apart inzichtelijk gemaakt.

Verder is in de nieuwe nota reserves & voorzieningen het beleid verscherpt omtrent het vormen van overige risicoreserves. Het beleid is dat incidentele lasten zoveel mogelijk via de algemene reserve worden gedekt en slechts in uitzonderingssituaties met significante impact, een nieuwe risicoreserve wordt gevormd. Voor de bestaande risicoreserves is nader beleid opgenomen omtrent het onttrekken van bedragen aan deze reserves.

Ten slotte is het in de nieuwe nota reserves & voorzieningen mogelijk gemaakt om gedurende het jaar gebruik te maken van de reserve budgetoverheveling, als zich een situatie voordoet waarin activiteiten worden uitgesteld of doorgeschoven naar het volgende jaar.

Een nadere specificatie en onderbouwing van de reserves is te vinden in de bijlage reserves.

Bestemming

De kolom bestemming tussen het eindsaldo 2020 en het beginsaldo van 2021betreft de resultaatbestemming over 2020, zijnde € 2,2 mln. negatief. In totaal is op basis van de resultaatbestemming een toevoeging gedaan aan bestemmingsreserves van  € 960.000, waardoor de totale onttrekking in de algemene reserve € 3,1 mln. bedraagt.

Algemene reserve

De algemene reserve is bedoeld als buffer om risico's op te vangen. Het betreft de vrij aanwendbare middelen die de gemeente inzet wanneer zich onvoorziene financiële risico’s voordoen. De algemene reserve maakt onderdeel uit van de weerstandscapaciteit. Een totale analyse van de weerstandscapaciteit is opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. In 2021 is de reserve, na resultaatbestemming, toegenomen met een bedrag van € 393.000. Dit wordt mede veroorzaakt door de eenmalige dotatie als gevolg van de nieuwe nota reserves & voorzieningen.

Bestemmingsreserves

Bestemmingsreserves zijn reserves waar aan de gemeenteraad een specifieke bestemming aan heeft gegeven. De toevoegingen en onttrekkingen zijn geoorloofd voor zover de raad hiertoe heeft besloten. Onttrekkingen aan bestemmingsreserves zijn uitsluitend toegestaan wanneer dit past binnen het specifieke doel van de reserve. Het totaal van de bestemmingsreserves bedraagt per 31-12-2021 € 55,1 mln.

Financiële positie

Hier volgt een beschrijving van de ontwikkeling van de gemeentelijke vermogenspositie. Daarbij wordt de ontwikkeling van het eigen vermogen weergegeven.

Van ons als gemeente wordt verwacht dat wij een belangrijke rol vervullen bij maatschappelijke thema’s. Financiële bewegingsruimte is een minimale voorwaarde om die rol uit te kunnen oefenen.  In de begroting 2021 zijn nieuwe ombuigingen opgenomen (aanvullend op de ombuigingen uit 2020) om de begroting sluitend te maken. Onder andere de grote (autonome) stijging van kosten voor de jeugdzorg maken dit noodzakelijk.
Het boekjaar 2021 wordt afgesloten met een positief saldo van € 2,8 mln. Voor een nadere analyse van het resultaat, verwijzen wij naar het overzicht van baten en lasten en de toelichting daarop.  

Begin 2022 is de gemeenteraad geïnformeerd over de financiële  positie van de gemeente. Op basis van drie onafhankelijke benchmarks van de financiële positie van de gemeente, kan geconcludeerd worden dat de gemeente er financieel nog steeds goed voor staat. De bijzondere en onzekere situatie van 2020 en 2021 duurt met de kennis van nu nog voort in 2022.

Ook blijkt de goede financiële gezondheid van onze gemeente uit diverse benchmarks. BDO heeft de gemeente op basis van een aantal financiële ratio's gescoord als "minst risicovol", in lijn met voorgaand jaar. De VNG heeft op basis van de analyse van de begroting 2022 geconcludeerd dat sprake is van een structureel en reëel evenwicht.  De score van de VNG is met een 6.5 iets gedaald ten opzichte van voorgaand jaar (8), als gevolg van een negatief resultaat over 2020 en een lening voor zogenaamd kort geld in december 2022.

Naar de toekomst toe is het belangrijk om aandacht te schenken aan de ontwikkeling van het eigen vermogen van de gemeente. ER zijn diverse factoren die significante invloed kunnen hebben op het eigen vermogen. In 2024 zullen de onderhoudsreserves worden omgezet in voorzieningen. Om de vermogenspositie goed te kunnen beoordelen dient er aandacht te zijn voor het onderscheid tussen incidentele en structurele baten en lasten, en inzicht in de ontwikkelingen die het weerstandsvermogen van de gemeente beïnvloeden. Dit is noodzakelijk om de raad in staat te stellen om in haar beleid tijdig bij te kunnen sturen op de ontwikkelingen.