Speerpunten

Veiligheid vormt de basis voor een leefbare samenleving. Voorkomen is beter dan genezen. Daar waar sprake is van ernstige overlast, is een stevige integrale aanpak nodig vanuit de gemeente. In dit verband krijgen de problematiek op het Zuideinde (kern Volendam tussen de Haven en het Marinapark) en in de omgeving van basisschool De Piramide (kern Edam) prioriteit. Hierbij wordt ingezet op de combinatie van preventie en repressie. Zichtbaarheid en de feedback op meldingen zijn daarbij belangrijke elementen bij zowel de preventie als de subjectieve veiligheidsbeleving. Naast investeren in de relatie met de bewoners en bedrijven in buurten en wijken en de zichtbare inzet met o.a. drugshonden in het uitgaansgebied in Volendam wordt waar mogelijk onder meer gedacht aan de inzet van mobiel cameratoezicht als instrument.

Het veiligheidsdomein bevindt zich momenteel in een transitie richting een bottom-up benadering. ‘Inwonersparticipatie’ en ‘overheidsparticipatie’ zijn hierin essentieel. Samen met onze inwoners delen we de verantwoordelijkheid voor een leefbare en veilige woon- en leefomgeving. Het streven naar veerkracht en vertrouwen staan centraal in onze veiligheidsbenadering. Thema's die binnen dit programma spelen lichten we hieronder toe. Doordat we continue nieuwe maatregelen voor corona moesten nemen, was er minder capaciteit beschikbaar. Hierdoor konden we enkele activiteiten, waaronder publieksbijeenkomsten, niet organiseren.

Gebiedsgerichte participatie
Met het Actieprogramma Integrale Veiligheid 2018-2022 (AIV) beschikken we over een breed gedragen, gebiedsgebonden en meerjarig actieprogramma voor het veiligheidsdomein. Dit is tot stand gekomen voor en door de inwoners van onze wijken, buurten en dorpen. Op basis van een positieve houding focussen we op de toekomstbeelden van onze inwoners. Deze zijn opgenomen in het AIV om een heldere koers en gebiedsgebonden prioritering te bepalen voor de lange termijn.

Prettige woon- en leefomgeving in dorpen en wijken
Het doel van het AIV en de inzet van buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) is een verdere verbetering van de leefbaarheid en veiligheid. Zowel feitelijk als in de veiligheidsbeleving. De welzijnsbeleving in de eigen woon- en leefomgeving is groter naarmate sociaal-hinderlijk gedrag minder kans krijgt. Zichtbaar toezicht voedt bij veel mensen het besef dat een goede leefbaarheid ertoe doet. Met de handhaving als stok achter de deur groeien de veerkracht en het vertrouwen van inwoners. Men voelt zich gesteund door de zorg voor het sociale klimaat in de woonomgeving. Ook de stelselmatige aanpak van ondermijning, radicalisering, extremisme en regionale veiligheidsthema’s werken door naar de veiligheid in onze samenleving.

Uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid 2021
Het uitvoeringsprogramma is een weergave van relevante veiligheidsthema’s en de vertaling hiervan naar concrete activiteiten binnen onze gemeente. De aanpak kent een sterk preventief karakter en streeft ernaar de veerkracht van inwoners te vergroten. Dit met het doel een leefbare en veilige samenleving te stimuleren. Naast de Singelwijk krijgen de Oude Kom en het Middengebied van Volendam prioriteit.

Uitvoeringsprogramma Handhaving Openbare Ruimte 2021
Dit programma bevat onze speerpunten voor de realisatie van een veilige woon-, werk- en leefomgeving.
Toezicht en handhaving van de boa’s zijn essentieel. Zij pakken allerlei grote en kleine ergernissen aan en beperken hinder en overlast in de openbare ruimte. Het uitvoeringsprogramma bevat de thema’s die prioriteit hebben.

Integraal Meerjarenbeleidsplan Veiligheid
De komende jaren geven we vorm aan de regionale samenwerking in de politie-eenheid Noord-Holland aan de hand van het Integraal Meerjarenbeleidsplan Veiligheid (IMV). Het IMV bevat gemeente overschrijdende thema’s. Gemeenten, openbaar ministerie en politie zien het als prioriteit en committeren zich hieraan als regionale inspanning. Het gaat om ondermijning, zorg en veiligheid, contraterrorisme en tegengaan van polarisering, radicalisering en extremisme, aanpak cybercrime en gedigitaliseerde vormen van criminaliteit. Prominent thema is Zorg en Veiligheid. Dit zetten we in de vorm van “Allen voor Een” in 2020 krachtig voort.

Evaluatie beleidsnota evenementenveiligheid ‘Een dijk van een evenement’
We ontvangen jaarlijks vele aanvragen voor evenementen. Ons beleid is beschreven in de nota "Een dijk van een evenement". Deze nota gaan we evalueren. Doel van de evaluatie is om een heldere en voorspelbare wijze van het vergunningsverleningsproces te beschrijven, ook voor de aanvragers. Hierbij speelt de nieuwe Algemene plaatselijke verordening (APV) eveneens een belangrijke kaderstellende rol. In een nieuwe versie van het evenementenbeleid nemen we de inhoudelijke samenhang met nieuw beleid (toerisme, havenfront, terrassenbeleid) op. De kaders uit deze beleidsvelden zullen inhoudelijk richtinggevend zijn voor het vergunningsverleningsproces.

De beleidsuitvoering omvat verder onder andere de invulling van:

• Samenwerking politie. Boa’s en wijkagenten gaan samenwerken vanuit pand Zeestraat 35A.
• Regionale samenwerking van onder andere Veiligheidshuis en Top-X, Zorg en Veiligheid, CTER, RIEC, Samen Veilig.
• Programma LEF.
• Jongerenwerk.
• Buurtbemiddeling.
• Cameratoezicht.
• Aanpak vuurwerkoverlast.
• Veiligheid op het open water (dienstverleningsovereenkomst met Reddingsstation Warder).
• Aanpak overlast uitgaansgebied Oude Kom en Zuideinde met onder andere cameratoezicht.
• Publieksveiligheid tijdens evenementen (waaronder kermissen).

Projecten in het Programma Projecten

Verplaatsing Brandweer Kwadijk (zie ook programma 3)
Realisatie van een brandweerpost in Kwadijk op een nieuwe locatie en verkoop van de bestaande locatie. In 2021 ronden we de omgevingsvergunningsprocedure af en start de bouw. De gemeenteraad heeft in het eerste kwartaal van 2021 de kredietaanvraag behandeld. Status project: ontwerpfase.

Tijdelijke verplaatsing Brandweer Edam (zie ook programma 3)
De brandweer Edam moet in het eerste kwartaal van 2021 (tijdelijk) verhuizen om de voortgang van de stadsherstelontwikkeling aan de Hoogstraat niet te vertragen. De gemeenteraad heeft in het vierde kwartaal van 2020 de kredietaanvraag behandeld. Status project: definitiefase.

Uitvoeringsprogramma Integrale Veiligheid 2021

Veiligheidsmonitor
Beleidsprioriteiten kiezen we mede op basis van de feitelijke cijfers. We nemen daarom deel aan de Veiligheidsmonitor. Overlast en onveiligheid worden daarin geduid aan de hand van lokale metingen en een vergelijking met andere gemeenten. In 2021 hebben we opdracht verstrekt voor een nieuwe versie van de Veiligheidsmonitor en hebben we enquêtes onder inwoners uitgezet. In 2022 wordt de nieuwe Veiligheidsmonitor opgeleverd.

Ketensamenwerking
Het initiatief ‘Allen voor een’ en de TopX-aanpak van een aantal zorgvragende jongeren hebben we in 2021 voortgezet. In samenwerking met het zorgdomein en ketenpartners zoals politie en zorgverleners zijn enkele persoonsgerichte trajecten ingezet. Doel is overlast van de betrokkenen te stoppen of te verminderen, en te voorkomen dat zij de justitiële kant opgaan.

Jongerenwerk
Naast boa's en wijkagenten volgen ook jongerenwerkers de jeugd op straat. Zij spreken aan, leggen contact en proberen een inschatting te maken van eventuele problematiek. De jongerenwerkers nemen deel aan regulier overleg met de boa's en de wijkagenten en staan ook in verbinding met het zorgdomein.

Reddingsstation Warder
De samenwerking met het aan de KNRM gelieerde Reddingsstation Warder (RSW) hebben we in 2021 voortgezet. Het RSW is een waardevolle partner voor onze gemeente en levert een onmisbare bijdrage aan de veiligheid op het water. Afgelopen jaar hebben we onder andere afspraken gemaakt met de politie over versterking van de samenwerking. In 2022 rollen we dit verder uit.

Buurtbemiddeling
We zijn opdrachtgever voor de Stichting BeterBuren, samen met de woningcorporaties De Vooruitgang en Wooncompagnie. Bemiddeling ondersteunt inwoners bij het zelf vinden van een oplossing voor hun onderlinge problemen. Oorspronkelijk werd geschat dat er 40 zaken per jaar aan de orde zouden zijn. In 2021 zijn we uitgekomen op een drievoud hiervan. Dit toont aan dat deze dienstverlening in een behoefte voorziet.

Samenwerking boa's en politie
De verhuizing van de sectie Veiligheid en het boa-team naar een gezamenlijk onderkomen met de wijkagenten (aan de Zeestraat 35A) heeft een positieve invloed op de samenwerking en uitwisseling van kennis. Voor de uitwisseling van gegevens met de politie hebben we een convenant gesloten. Voor de boa’s stelt de politie informatie uit briefings beschikbaar. De boa’s delen op hun beurt weer hun dagrapporten inclusief waarnemingen met de wijkagenten.

Cameratoezicht
Het camerasysteem dat met name het horecagebied rondom de Volendamse haven observeert is in 2021 operationeel gebleven. Door de verplichte langdurige sluitingen van de horeca afgelopen jaar is het werkaanbod voor de cameracentrale beperkt gebleven.

Toezicht Alcoholwet
De Alcoholwet voorziet in een controle- en handhavingsplicht voor de gemeente. Toen de horeca in 2021 na de zomer weer open mocht is het reguliere toezicht dan ook hervat. Er is gecontroleerd op de vereisten van de Alcoholwet en op de juistheid van vergunningen. Hiervoor hebben we ‘mystery shoppers' ingezet. Over de resultaten bij horecaondernemingen hebben we gecommuniceerd met de Edam-Volendamse afdeling van de brancheorganisatie Koninklijke Horeca Nederland (KHN). En ook met afzonderlijke horecaondernemers. Naast horeca zijn ook winkels en supermarkten gecontroleerd.

Jongeren en hangjeugd
Twee boa's hebben zich in 2021 gespecialiseerd en zijn nu jeugd-boa. Zij werken samen met de jongerenwerkers. Hun inzet is gericht op het tegengaan van overlast.

Vuurwerk
In november en december hebben de boa's surveillance-acties gehouden, waarbij ook in burger is gewerkt om de pakkans te vergroten. Hierbij is samengewerkt met de politie, die hiervoor personeel beschikbaar heeft gesteld.

Uitvoeringsprogramma Handhaving Openbare Ruimte 2021

Ook op het Uitvoeringsprogramma Handhaving Openbare Ruimte heeft de coronacrisis in 2021 veel impact gehad. De rijksoverheid heeft het toezicht op de coronamaatregelen voor een belangrijk deel in handen van de gemeenten gelegd. De gemeentelijke boa's zijn in 2021 voor een groot deel ingezet voor corona-gerelateerde handhaving.

Parkeren
Fout parkeren blijft een overtreding die bij omwonenden voor ergernissen zorgt. De boa’s hebben afgelopen jaar hun toezicht op de normale wijze voortgezet. Door het uitblijven van grote aantallen toeristen, is de parkeeroverlast in de centra een stuk minder geweest als in voorgaande jaren. Dit gaf de boa's ruimte om in samenwerking met de sectie Verkeer te inventariseren of verkeersmaatregelen en bebording nog voldoen.

Afvalhandhaving
De boa’s houden controlerondes om toe te zien op het juist aanbieden van afval. In het geval van ‘dumpings’ proberen zij de overtreder te achterhalen. Bij de automatische inzamelingscontainers (met een pas) is het onjuist aanbieden van afval afgenomen. Inwoners zijn hier niet meer aangewezen op vaste inzamelingsdagen. Met hun pas hebben zij de hele week toegang tot deze containers.

Integraal Meerjarenbeleidsplan Veiligheid

In het kader van het Integraal Meerjarenbeleidsplan Veiligheid zijn activiteiten uitgevoerd op het gebied van mensenhandel, ondermijning en cyberveiligheid. Daarnaast hebben we sterk ingezet op de problematiek van mensen met onbegrepen (verward) gedrag. Door corona konden activiteiten waarbij voorlichtingsbijeenkomsten stonden gepland niet doorgaan.

Mensenhandel
We participeren in een regionaal initiatief om controletaken uit te kunnen voeren. Deze taken zullen als gevolg van de nieuwe Wet regulering sekswerk bij de gemeente terechtkomen. De casuïstiek benaderen we niet alleen vanuit een veiligheidsperspectief. We delen hierover informatie met de afdeling Samenleving, zodat ook de weg naar hulpverlening snel gevonden kan worden.

Ondermijning
In 2021 zijn twee integrale controles gehouden op industrieterreinen in Oosthuizen en in Volendam. Het doel van de acties was fraude en verboden gedragingen aan het licht te brengen. Deze vonden plaats in samenwerking met onder andere de Omgevingsdienst, politie, douane en nutsbedrijven. Hierbij zijn een hennepknipperij (waar oogsten verwerkt worden) en maar liefst vijf professionele kwekerijen ontdekt. Voor ons een bevestiging dat dergelijke criminaliteit ook in onze gemeente aanwezig is en in veel gevallen 'onder de radar' kan blijven. Deze integrale controleacties zetten we ook voort in 2022.

Cyberveiligheid
Voor in cyberveiligheid geïnteresseerde jongeren heeft het project Hack-Shield plaatsgevonden. In een digitale omgeving hebben zij kennis kunnen maken met thema's zoals cyberpesten, misbruik van privacy en identiteitsfraude. Doel van Hack-Shield is het verstevigen van de digitale weerbaarheid van de deelnemers.

Evaluatie beleidsnota evenementenveiligheid ‘Een dijk van een evenement’

Een evaluatie van de beleidsnota evenementenveiligheid heeft in 2021 niet plaatsgevonden. Het noodzakelijke overleg met stakeholders, zoals de horeca en organisatoren, was door de coronabeperkingen niet mogelijk. Ook kwam dit gezien de negatieve omstandigheden in de bedrijfstak evenementen niet gelegen. De werkcapaciteit van onze ambtelijke organisatie hebben we anders ingezet. Vanuit onze deelname aan werkgroepen van de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland hebben we kunnen adviseren over evenementen die in aangepaste vorm toch doorgang konden vinden. Rekening houdend met de beperkingen en wettelijke regels. Zo kon afgelopen jaar toch een kermis plaatsvinden. Dit keer niet op de traditionele plek Europaplein, maar op het Marinapark. En met een aangepast thema: ‘Familiekermis’.

Projecten in het Programma Projecten

Tijdelijke verplaatsing Brandweer Edam
Eind 2021 starten we met de werkzaamheden.

Verplaatsing Brandweer Kwadijk
Samen met een bouwteam werken we aan de optimalisatie van het ontwerp en de uitwerking van het technische ontwerp. In januari 2022 publiceren we de omgevingsvergunning. De aanbesteding vindt plaats als we de optimalisatie hebben afgerond en de omgevingsvergunning onherroepelijk is. Status project: voorbereidingsfase.

Singelwijk (zie ook programma 5)
We hebben in het vierde kwartaal van 2021 een integrale enquête gehouden naar ervaringen en verbetermogelijkheden op verschillende terreinen, zoals zorg, wonen, openbare ruimte, veiligheid en scholing. We gaan een plan van aanpak formuleren voor een integrale, gebiedsgerichte benadering van de Singelwijk op alle benodigde terreinen. Deze leggen we begin 2022 aan het college voor .